Ứng dụng ảnh viễn thám trong tìm kiếm và cứu hộ hàng hải trở thành một nhiệm vụ to lớn với sự phát triển vượt bậc của ngành vận tải biển và các hoạt động hàng hải khác. Trong những năm qua đã chứng kiến những thay đổi to lớn trong các hoạt động cứu hộ hàng hải.
Viễn thám cứu hộ cứu nạn
Một phần lớn của sự tiến bộ này bắt nguồn từ sự liên kết trên phạm vi quốc tế và sự đóng góp của các công nghệ tiên tiến. Tuy nhiên, ảnh viễn thám đóng vai trò quan trọng trong hoạt động tìm kiếm và cứu hộ hàng hải hiện nay, đặc biệt là tìm kiếm người trên tàu thuyền, phụ thuộc chủ yếu vào tầm nhìn của mắt người.
Công ước quốc tế về an toàn tính mạng trên biển (SOLAS) quy định các tàu phải được trang bị hệ thống an toàn và hàng hải toàn cầu, đã cải thiện việc tìm kiếm cứu nạn. Tuy nhiên, đối với nhiều tàu không trang bị hệ thống an toàn và hàng hải toàn cầu, như tàu đánh cá và tàu chở hàng cỡ nhỏ, kết quả tìm kiếm không đạt được như mong đợi. Với môi trường biển phức tạp, việc tìm kiếm tàu thuyền gặp nạn trở thành một nhiệm vụ khó khăn.
Do những giới hạn của mắt người, người cứu hộ khó có thể tìm thấy mục tiêu nhỏ trong điều kiện ánh sáng bất lợi, ban đêm hoặc điều kiện thời tiết mưa to, gió lớn. Quan sát thời gian dài liên tục cũng gây ra sự mệt mỏi của mắt người, dẫn đến độ nhạy phát hiện kém. Tất cả những yếu tố trên đã làm ảnh hưởng đến kết quả của hoạt động tìm kiếm và cứu hộ.
Khó khăn khi dùng phương pháp tìm kiếm cứu hộ thủ công
Để cải thiện hiệu quả của các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ cứu nạn trong điều kiện ánh sáng và thời tiết bất lợi, công nghệ viễn thám là một phương pháp tiềm năng để khắc phục hạn chế của mắt người trong tìm kiếm và cứu hộ hàng hải, và do đó có thể cải thiện hiệu suất tìm kiếm trong môi trường phức tạp hoặc trong tình trạng mệt mỏi của con người.
Thực tế của việc sử dụng công nghệ viễn thám trong công tác cứu hộ
Về giám sát tàu, so với các thiết bị phát hiện trên bờ, trên tàu hoặc trên không và các phương pháp giám sát hồng ngoại, vệ tinh viễn thám Radar khẩu độ tổng hợp (SAR) sở hữu khả năng hoạt động trong bất kì thời gian và điều kiện thời tiết nào, với phạm vi bao trùm rộng và độ phân giải cao để phát hiện tàu trên biển.
Ưu điểm của dữ liệu vệ tinh
Đặc biệt do đặc điểm hoạt động của vệ tinh không bị giới hạn bởi mặt nước biển, thời tiết hoặc yếu tố con người, nó có thể phát hiện các khu vực biển với vị trí địa lý xa và môi trường không thể tiếp cận trực tiếp.
Vai trò của ảnh vệ tinh trong tìm kiếm cứu hộ
Cung cấp nguồn thông tin thứ cấp cho các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ hàng hải. Ở một mức độ nào đó, một hệ thống giám sát viễn thám có thể khắc phục những thiếu sót và bất cập của mắt người. Nó cũng có thể cải thiện tốc độ tìm kiếm và độ chính xác, và có ý nghĩa trong việc thúc đẩy tỷ lệ thành công và hiệu quả cứu hộ.
Nó có thể hỗ trợ các nhân viên cứu hộ hoàn thành nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn, đặc biệt là các mục tiêu nhỏ, chẳng hạn như những người gặp nạn, và có thể cung cấp một kết quả phát hiện và nhận dạng tốt.
Hình ảnh: Mô hình hoạt động của hệ thống tìm kiếm và cứu hộ hàng hải dựa trên ứng dụng công nghệ viễn thám
Quy trình xử lý ảnh vệ tinh
Hệ thống ảnh viễn thám giám sát để tìm kiếm và cứu hộ hàng hải bao gồm bốn mô-đun, mô-đun vệ tinh giám sát, mô-đun phát hiện tàu thuyền, mô-đun phân tích trạng thái biển và mô-đun xử lý tích hợp. Mô-đun phát hiện tàu có ba chức năng là định vị vị trí tàu, xác định/phân loại loại tàu và dự đoán hướng di chuyển của tàu. Phân tích trạng thái biển chủ yếu ước tính hướng độ cao sóng và hướng dòng chảy.
Mô-đun xử lý tích hợp nhận thông tin từ mô-đun phát hiện tàu thuyền và mô-đun phân tích trạng thái biển. Dựa vào kết quả về vị trí của tàu gặp nạn và hướng sóng, kết hợp thời gian nhận dữ liệu, nó ước tính vị trí của tàu gặp nạn và kết hợp tham số vệ tinh, nó có thể hiệu chỉnh kết quả thu được thông qua phát hiện tàu. Kết quả phân tích bằng mô-đun xử lý tích hợp có thể được truyền đến Cơ quan an toàn hàng hải và tàu cứu hộ ngoài hiện trường, để đưa ra các quyết định cho công tác cứu hộ.
Ngọc Hiền – Đình Cảnh
